Pierścienie planety Saturn, które są jej charakterystycznym elementem, ustawiły się względem Ziemi w taki sposób, że obecnie trudno je zaobserwować. Mimo to, można dostrzec cień, jaki na tarczy Saturna rzucają te pierścienie.
Imponujące pierścienie wokół Saturna stanowią najbardziej rozpoznawalną cechę tej planety, widoczną przy użyciu teleskopów. Jednak w niedzielę, 23 listopada, obserwatorzy nie zobaczyli pierścieni. W najbliższych dniach może być to również bardzo trudne. Zamiast nich dostrzec można jedynie ich cień na tarczy planety.
Pierścienie wciąż istnieją; nie zostały zniszczone przez żadną nagłą katastrofę kosmiczną. Obecna sytuacja wynika z ustawienia Ziemi względem pierścieni, kiedy to patrzymy na ich krawędź, która jest niezwykle cienka, miejscami ma nawet zaledwie kilka metrów grubości.
Ostatnia okazja do obserwacji pierścieni w takim usytuowaniu miała miejsce 23 marca. Obecnie mamy lepsze warunki do podziwiania tego zjawiska. Ziemia przechodzi przez płaszczyznę, w której znajdują się pierścienie Saturna co około 13-16 lat. Pierścienie są nachylone pod kątem 26,7 stopnia względem płaszczyzny orbity Saturna, a ich nachylenie zmienia się z upływem czasu. Następna szansa na zobaczenie Saturna bez pierścieni pojawi się w latach 2038-2039.
Zgodnie z przewidywaniami, Saturn w przyszłości straci swoje pierścienie — zanikną one za około 200 milionów lat. Zwykle pierścienie Saturna nie są dostrzegalne gołym okiem; pierwszy raz zobaczył je Galileusz w 1610 roku.
Budowa pierścieni
Pierścienie te zbudowane są z fragmentów o rozmiarach od mikrometrów do metrów. Mogły powstać w wczesnym etapie formowania się Układu Słonecznego, jednak nowsze badania sugerują, że są zdecydowanie młodsze. Uważa się, że mogły powstać w wyniku kolizji księżyców kilka setek milionów lat temu. Niektóre z pierścieni mogą być efektem wyrzucania materiału z księżyców Saturna w wyniku meteorytowych uderzeń oraz działalności kriowulkanicznej.
Struktura pierścieni jest niezwykle skomplikowana, z wieloma przerwami. Choć są one bardzo cienkie na krawędziach, równocześnie mają znaczne szerokości. Różne źródła podają różne informacje dotyczące dokładnych rozmiarów pierścieni. Główne pierścienie mają średnicę wynoszącą 280 tysięcy kilometrów, co jest znacznie więcej niż średnica samej planety wynosząca 116 460 kilometrów. Istnieją także dalsze pierścienie.
Badania pierścieni przez sondę Cassini
Saturn oraz jego pierścienie były badane z bliska przez sondę kosmiczną Cassini, która została wysłana przez NASA w 1997 roku. Sonda była sztucznym satelitą Saturna od 2004 do 2017 roku. Na koniec misji, celowo skierowano ją w atmosferę planety, aby uniknąć ryzyka zderzenia z jednym z księżyców w przyszłości.
